یادگیری زبان یکی از مهم ترین مراحل رشد کودک در سالهای اولیه زندگی است. زبان پایه ی برقراری ارتباط، تعامل اجتماعی، یادگیری و حتی رشد عاطفی کودک را شکل می دهد. والدین به عنوان اولین معلمان کودک، نقش اصلی را در تقویت این مهارت حیاتی دارند. در این مقاله می خوانید که چگونه می توانید با روشهای ساده و روزمره، محیطی غنی و پربار برای رشد زبانی فرزندتان فراهم کنید.
مراحل رشد زبان در کودکان
شناخت مراحل رشد زبان کمک میکند بدانید چه انتظاری از کودک داشته باشید:
• تولد تا ۱۲ماهگی :واکنش به صداها، غانوغون، تقلید لحن و ریتم گفتار.
• ۱۲تا ۲۴ماهگی :استفاده از کلمات ساده، درک دستورهای کوتاه.
• ۲تا ۳سالگی :ترکیب چند کلمه در جملات ساده.
• ۳تا ۵سالگی :افزایش سریع دایره لغات، ساخت جملات پیچیده تر، پرسشگری.
نقش والدین در یادگیری زبان
والدین اولین الگو و نزدیکترین همراهان کودک هستند. نقش اصلی آنها شامل:
• فراهم کردن ورودی زبانی غنی.
• تشویق به گفتوگو و پاسخگویی به تلاشهای ارتباطی کودک.
• ایجاد محیطی سرشار از تعامل، داستان و کلمات.
راهکارهای عملی برای والدین
۱-ایجاد محیطی پر از زبان
• با کودک در طول روز صحبت کنید: «الان داریم جوراب آبیات رو میپوشیم.»
• کتاب بخوانید و از او سؤال بپرسید.
• شعر و آهنگ کودکانه بخوانید تا صداها و ریتم زبان را بهتر بشناسد.
۲-ارتباط پاسخ محور
• وقتی کودک چیزی میگوید، جملهاش را کامل تر کنید:
oکودک: «سگی دوید.»
oشما: «آره! سگ داره خیلی سریع میدوه.»
• سؤالهای باز بپرسید: «چه رنگ آبی میخوای؟»
۳-بازی و یادگیری
• در بازیهای وانمودی مثل خاله بازی یا فروشگاه شرکت کنید.
• بازیهای تعاملی مثل «سایمون میگه» باعث تقویت گوش دادن و خلاقیت میشوند.
• فرصت بازی با همسالان را فراهم کنید.
۴-تقویت وضوح گفتار
• صداها و کلمات را همراه با کودک تقلید کنید.
• قافیه و شعرهای کودکانه تمرین کنید.
• اگر مشکل تلفظ طولانی مدت بود، از متخصص گفتار و زبان کمک بگیرید.
۵-استفاده درست از تکنولوژی
• از برنامه ها و ویدئوهای آموزشی باکیفیت و متناسب با سن استفاده کنید.
• همراه کودک تماشا کنید و درباره آن صحبت کنید.
۶-الگو بودن برای کودک
• شفاف و آرام صحبت کنید.
• با حوصله گوش دهید و به او فرصت بدهید.
• به تدریج از گفتار کودکانه فاصله بگیرید تا واژگانش غنی تر شود.
۷-تقویت بیان احساسات
• از کلماتی مانند «خوشحال»، «ناراحت،» «هیجان زده» استفاده کنید.
• احساسات کودک را بازتاب دهید: «میدونم ناراحتی چون اسباب بازیت شکست.»
۸-حمایت از چندزبانگی (در خانواده های دو یا چندزبانه)
• هر زبان را در موقعیت مشخص یا با افراد خاص به کار ببرید.
• در هر دو زبان کتاب بخوانید و شعر یاد دهید.
• جابه جایی بین زبانها ) (mixingطبیعی است و جای نگرانی ندارد.
نتیجه گیری
والدین نخستین تسهیل گران یادگیری زبان در کودک هستند. شما میتوانید با ایجاد محیطی سرشار از گفت وگو، کتاب، بازی و محبت، پایه ای محکم برای موفقیت فرزندتان در ارتباط، یادگیری و رشد اجتماعی بسازید. سرمایه گذاری زودهنگام در زبان، هدیه ای است که فرزند شما در تمام طول زندگی از آن بهرهمند خواهد شد.